Essayist en P.C.Hooftprijs 2017-winnaar Bas Heijne gaat in gesprek met de Nederlands-Estse schrijfster Sana Valiulina, de Turkse schrijfster/journaliste Ece Temelkuran en de gevierde Russische romanschrijver Michaïl Sjisjkin in gesprek over de achtergronden van de huidige turbulente tijden in Turkije en Rusland. Hoever moeten we terug in de geschiedenis om het huidige Turkije en Rusland te begrijpen? Welke collectieve trauma's, frustraties en sentimenten liggen ten grondslag aan de recente ontwikkelingen?

Sinds de mislukte staatsgreep van afgelopen zomer ondergaat Turkije een grimmige tijd. Niet alleen militairen maar ook dissidenten moeten het ontgelden. Vele journalisten is hun werk ontnomen, academici en intellectuelen krijgen een reisverbod. Maar de trend van intimideren van de intelligentsia is ouder dan de coup. Orhan Pamuk, Nobelprijswinnaar voor literatuur, waarschuwde twee jaar terug al in The Guardian dat angst in Turkije de bovenhand krijgt, "Ik zie dat iedereen bang is. . . de vrijheid van meningsuiting is diep gekelderd."

Met Rusland is het niet veel beter gesteld. Michaïl Sjisjkin beschreef onlangs hoe Russische media onder het bewind van president Poetin veranderd zijn in massavernietigingswapens, bedoeld om de bevolking te overtuigen dat Rusland opnieuw in oorlog met het westen is. Binnen deze oorlogsretoriek is elke vorm van kritiek een teken van landverraad. Daarmee wordt het onderdrukken van dissidenten gelegitimeerd.

Ece Temelkuran is een Turkse journalist en politiek commentator. Recent verscheen haar boek Turkey: The Insane and the Melancholy.

De Nederlands-Estse Sana Valiulina verhaalde in Kinderen van Brezjnev (2014) wat het Sovjetsysteem aan beschaving kapotmaakte en hoe in het post-sovjettijdperk het moreel verval in een versnelling kwam.

Deel deze pagina: