Bekijk de videoregistratie van dit programma over de vrije wil. Wij denken heer en meester te zijn over ons eigen handelen, maar neurowetenschappers vinden steeds meer aanwijzingen dat de vrije wil niet bestaat. Het brein neemt een beslissing op het moment dat informatie binnenkomt. Wat de bezitter van dat brein later zegt te gaan doen is niet meer dan de bevestiging van een voldongen feit: zijn brein heeft het al in een paar milliseconden besloten. Is de invloed van bewustzijn, gedachten en ratio op gedrag verwaarloosbaar? Een gesprek tussen neuropsycholoog Simon van Gaal, neuro-marketing expert Andries van der Leij en schrijver Abdelkader Benali.

Het idee dat wij autonoom onze beslissingen nemen is blijkbaar niet meer dan dat: een idee. Als dat waar is heeft dat grote gevolgen. Als de vrije wil niet bestaat, hoe verantwoordelijk zijn wij dan nog voor onze daden? Wat betekent dat voor de rechtspraak? En voor de consument? Kan Albert Heijn met deze kennis zijn reclames onweerstaanbaar maken? Het gesprek wordt geleid door programmamaakster Katinka Baehr.

Simon van Gaal is neuropsycholoog, onderzoeker bij de Universiteit van Amsterdam en het Donders Instituut te for Brain Cognition and Behavior van de Universiteit van Nijmegen. Hij onderzoekt de rol van het bewustzijn in de cognitieve controle en besluitvorming, met gebruikmaking van o.a. EEG's en MRI's.

Andries van der Leij is senior researcher bij Neurensics, een onderzoeks- en adviesbureau voor neuro-marketing. Hij doet onderzoek naar hoe reclameuitingen beleefd worden door het consumentenbrein. Hij werkt daarbij niet met de bekende panels en vragenlijsten, maar met hersensscans.

Schrijver Abdelkader Benali modelleerde het hoofdpersonage uit de roman Bad Boy op naar de kickbokser Badr Hari, die werd veroordeeld wegens geweldsdelicten. Handelde hij uit vrije wil en was hij dus verantwoordelijk voor zijn daden, of was het zijn djin (kwelgeest)? Benali (Marokko, 1975) is een veelbekroond schrijver. Hij presenteerde diverse boekenprogramma's op tv en schrijft ook toneel en artikelen en recensies voor onder meer de Volkskrant en Vrij Nederland.

GespreksleiderKatinka Baehr is programmamaker en eindredacteur voor verschillende omroepen. Ze is docent radioverslaggeving, en treedt regelmatig op als dagvoorzitter op bijeenkomsten. Voor haar werk kreeg ze verscheidene prijzen zoals de Special Prix Europa in 2008 voor 1 Minuut, de Theodor Award in 2011 voor De Stratofoon en de Zilveren Reissmicrofoon voor Plots in 2013.

Voertaal Nederlands. Boekverkoop door Paagman bookshop in de zaal. Na afloop signeert schrijver Abdelkader Benali hier zijn boeken.

Dit programma is de eerste in een serie debatten over wetenschap en samenleving onder de titel Science Unlimited The Series. Het is samengesteld door Ger Wieberdink voor Writers Unlimited en geproduceerd in samenwerking met Bibliotheek Den Haag. Met dank aan de Gemeente Den Haag.