Roel Coutinho

Archief beschikbaar voor: Roel Coutinho

• Video
  Wetenschap is ook maar een mening

  Wetenschap is ook maar een mening

  Met: Chris Keulemans, Frank Westerman, Geert Munnichs, Katinka Baehr, Roel Coutinho

  Bekijk de videoregistratie van dit programma. Waarom wint de mythe het zo vaak van de wetenschappelijke feiten? In de Ebola-crisis in West Afrika werden de adviezen van westerse hulpverleners aanvankelijk genegeerd. Want er deden verhalen de ronde dat zij juist de veroorzakers waren van de uitbraak. De gevolgen zijn bekend. Wat maakt dat de wetenschappelijke feiten vaak niet door het publiek worden geaccepteerd? Een gesprek met epidemioloog Roel Coutinho ('De geplaagde mens'), schrijver Frank Westerman ('Stikvallei'), chef wetenschap van De Volkskrant Maarten Keulemans en Geert Munnichs, onderzoeker van het Rathenau Instituut. Bekijk de videoregistratie.

  Soms doet de wetenschap harde voorspellingen die vervolgens niet, of slechts gedeeltelijk, uitkomen. Publiek en overheid vragen zich vervolgens af of al die subsidies misschien weggegooid geld zijn. Het is niet gauw goed. Maar als wetenschappers, genuanceerd als ze zijn, allerlei voorbehouden maken, wordt er weer duidelijkheid geëist. En als uit wetenschappelijk onderzoek iets blijkt dat niet overeenkomt met de eigen mening, krijgen de onderzoekers ervan langs. Dan is er sprake van "partijdig onderzoek" en is wetenschap "ook maar een mening", zoals bleek toen het VVD-kamerlid René Leegte voorstelde het KNMI op te heffen omdat het ervan uit gaat dat CO2 een rol speelt in klimaatverandering.

  De burger is mondig en laat zich niet voorschrijven wat waar is en wat niet. Op internet is immers alle mogelijke informatie over een onderwerp te vinden, dus waar heb je dan nog de wetenschap voor nodig? Dat bleek bijvoorbeeld bij de campagne tegen de HPV-vaccinatie. Wetenschappers kunnen het dus nooit goed doen: óf ze worden geacht met de definitieve oplossing van een probleem te komen, óf ze worden weggezet als twijfelende knoeiers. Waarom zijn die verwachtingen zo hoog gespannen? Spelen onderzoekers daar zelf een rol in? En welke rol speelt de wetenschapsjournalistiek? En waarom luisteren zo veel mensen liever naar kruidenvrouwtjes uit Zalk en anonieme zelfbenoemde deskundigen op internet dan naar iemand die "ervoor gestudeerd heeft"?

  Frank Westerman schreef in zijn veelgeprezen boek 'Stikvallei' over de massale sterfte van mens in dier door een gifwolk die opsteeg uit een meer in een vallei in Kameroen in 1986. Hij beschrijft hoe de wetenschappelijke verklaringen van het fenomeen het moesten afleggen tegen de mythes die daarna ontstonden. "Gaat het om levensvragen dan vertrouwt het gros van de wereldbevolking liever op fictie dan op feiten", schrijft hij.
  Een gesprek onder leiding van programmamaakster Katinka Baehr.

  Het gesprek is in het Nederlands. Reserveren aanbevolen via de link bovenaan deze pagina.