Elif Shafak
(Straatsburg, 1971) is een belangrijke kritische stem in de wereldliteratuur en de meest gelezen vrouwelijke auteur in Turkije met een omvangrijk oeuvre romans, esssays en nonfictie. In 2019 stond haar roman 10 minuten 38 seconden in deze vreemde wereld op de shortlist van de prestigieuze Booker Prize. Door De bastaard van Istanbul, over het contact tussen een Armeense en een Turkse familie, moest ze in 2006 voor de rechter verschijnen wegens 'belediging van de Turkse identiteit'. Ze werd vrijgesproken. Haar roman Het luizenpaleis (2006) gaat over de schilderachtige levens van de bewoners van een in verval geraakt appartementengebouw in Istanbul. Andere veelgelezen boeken zijn Zwarte melk: over schrijven, moederschap en mijn innerlijke harem (2012), Het huis van de vier winden (2013) en De drie dochters van Eva (2017). Belangrijke thema's in haar werk zijn onrecht, gender, seksualiteit en de positie van vrouwen. Shafak bracht een deel van haar jeugd door in Madrid en Amman. Ze studeerde aan de Technische Universiteit van Ankara, waar ze promoveerde in de politieke wetenschappen en doceerde onder andere genderstudies aan de universiteiten van Michigan en Arizona.
(WN 2022)Deel deze pagina:
Archief beschikbaar voor: Elif Shafak
-
Winternachtenlezing 2008: Elif Shafak
Met: Bas Heijne, Elif Shafak, Osama Abdulrasol
De schrijver als pendelaar
De romans van Elif Shafak zijn in de Nederlandse pers geprezen als "kosmopolitisch, met een universeel menselijke boodschap". In 2005 introduceerde Winternachten Shafak in Nederland. Nu gaf ze haar Winternachtenlezing op de openingsavond van het festival. De lezing dan hier worden gedownload als PDF. De avond werd geopend met een lezing door Staatssecretaris voor Internationaal Cultuurbeleid Frans Timmermans, en een toespraak door de Haagse wethouder voor cultuur Jetta Klijnsma.
In onze gepolariseerde samenleving, waarin de islamitische en westerse wereld vaak lijnrecht tegenover elkaar staan, hebben we nieuwe culturele krachten nodig. Shafak ziet hierin een rol voor de literatuur weggelegd. In haar Winternachtenlezing zal ze de ideale schrijver portretteren als een pendelaar tussen culturen, een nomade die door middel van kunst twee conflicterende werelden dichter bij elkaar kan brengen. Ze daagt hiermee schrijvers uit om uit hun ivoren toren te komen. Aan de hand van voorbeelden uit de hedendaagse oosterse en westerse literatuur zal ze haar opvattingen over literatuur en multiculturalisme toelichten.De laatste jaren heeft Elif Shafak met haar romans grote beroering gewekt, niet alleen in Turkije, maar ook elders in de wereld. Haar eerste roman in Nederlandse vertaling was 'Het luizenpaleis' (2006), over de schilderachtige levens van de bewoners van een in verval geraakt appartementengebouw in Istanbul. Belangrijke thema's in haar werk zijn multiculturalisme, seksualiteit en de positie van vrouwen. In 2006 verscheen 'De bastaard van Istanbul', over het contact tussen een Armeense en een Turkse familie. Shafak werd geboren in Straatsburg en bracht als dochter van een alleenstaande Turkse diplomate een groot deel van haar jeugd door in Madrid en Amman. Ze studeerde internationale relaties aan de Technische Universiteit van Ankara, waar ze promoveerde in de politieke wetenschappen op een proefschrift getiteld: 'Staat, secularisme en masculiniteit in de gemoderniseerde Turkse samenleving'. Ze doceerde onder andere genderstudies aan de universiteiten van Michigan en Arizona. Andere boeken van Shafak zijn 'The Saint of Incipient Insanities' (2004), 'The Gaze' (2006) en 'Black Milk', dat in november 2007 verscheen. Shafak publiceert regelmatig in Turkse kranten en weekbladen.
Bas Heijne, essayist en redacteur van NRC Handelsblad, zal Elif Shafak introduceren en interviewt haar na de lezing. U ontvangt de Engels/Nederlandse uitgave van de lezing.
Stichting DOEN ondersteunt de serie jaarlijkse Winternachtenlezingen, omdat internationale schrijvers hier de mogelijkheid krijgenom hun denkbeelden te delen. Met hun vakgenoten op het festival, maar ook met een breder publiek. Zo ontstaan nieuwe inzichten, die een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat in Nederland.
-
Geheugen, spreek
Drie schrijvers van wereldformaat praten met elkaar over de angst voor een vergeten verleden en de taak van de schrijver zich dat verleden te herinneren. 'Ik ben de Tweede Wereldoorlog', beweerde Mulisch eens over zichzelf. Ook in het werk van Shafak en Krog speelt de geschiedenis van hun land een rol van belang. Onder leiding van Rudi Wester. Gedeeltelijk Engels- en Nederlandstalig.
-
Islam and Disrupted Childhood
Met: Elif Shafak, Fouad Laroui, Margalith Kleijwegt, Pieter Hilhorst, Rema Hammami
Het eerste debat in de serie 'World Speakers', georganiseerd door Winternachten en het Institute of Social Studies in het Korzo theater in Den Haag. Centraal stond de vraag in hoeverre de traditie en de islam bepalend zijn voor het falen van de opvoeding van kinderen in een veranderende cq vijandige sociale omgeving. Aan het debat namen deel Elif Shafak, schrijfster uit Istanbul en docent vrouwenstudies in de V.S., Rema Hammami, docent vrouwenstudies en vredesvraagstukken uit Palestina, sinds april verbonden aan het ISS vanwege de Prins Claus Leerstoel, journaliste Margalith Kleijwegt, schrijfster van Onzichtbare ouders - de buurt van Mohammed B. en schrijver Fouad Laroui, opgegroeid in Marokko, geemigreerd naar Parijs, nu woonachtig in Amsterdam. Gespreksleider was Pieter Hilhorst.
We vergeleken drie situaties: de immigranten die terechtkomen in de jungle van de steden in Nederland, de migranten van het Turkse platteland naar Istanbul en andere grote steden in Turkije, en de Palestijnse jongeren in de 'warzone'. In deze situaties verliezen de ouders de grip op hun kinderen, en rekenen ze, tegen beter weten in, op anderen (school, de buurt, de overheid) om hun kinderen in het gareel te houden. In deze situaties loopt het uit de hand. En dan zijn er de traditionele islamitische organisaties die toevlucht bieden: ze vangen de jongeren op en bieden ze structuur, hand in hand met een traditionele religieuze opvoeding, zowel in Turkije als in Palestina en Nederland. Volgens Rema Hammami is het succes van de Hamas bij de verkiezingen in Palestina voor een groot deel te danken aan hun rol in het sociaal werk, zoals de opvang van jongeren.
In het eerste deel van de avond sprak gespreksleider Pieter Hilhorst met de vier gasten, waarbij de schrijvers (Fouad Laroui, Elif Shafak, Margalith Kleijwegt) ook voordragen uit hun werk. In het tweede deel debat reageerde een studentenpanel van het ISS op de uitspraken van de sprekers in het eerste deel. Het debat was Engelstalig.
-
Het huis van de mensen - op de drempel tussen Oost en West
De Turkse schrijfster Elif Shafak en haar Nederlandse vakgenote Vonne van der Meer bouwen in hun romans een wereld op basis van menselijke verhoudingen. Het toeval brengt personages bij elkaar, of het ontwortelt levens. Onder leiding van Joyce Roodnat praatten de twee romanschrijvers over medemenselijkheid in de Turkse en Nederlandse maatschappij. Elif Shafak opende het gesprek met haar essay over Turkije op de drempel tussen Oost en West, dat zij schreef in opdracht van Winternachten.
Engelstalig.
