Chris Keulemans
(Tunis, 1960) is schrijver, essayist, reiziger, veelgevraagd debatvoorzitter. Hij publiceerde fictie en non-fictie, was directeur van De Balie, en oprichter van de literaire boekhandel Perdu en van het cultureel centrum De Tolhuistuin, allebei in Amsterdam. Hij acteerde met Enkidu Khaled in de door hun gezamenlijk gerealiseerde documentaire theatervoorstelling Bagdad. Uit nieuwsgierigheid naar hoe kunstenaars na een crisis de stad opnieuw uitvinden reisde hij naar Sarajevo, Beirut, Tirana, Algiers, New York, Kiev, Jakarta en Qamishlo. Op uitnodiging van PAX schreef hij Srebrenica & PAX 1995-2020, een overzicht van 25 jaar steunverlening aan de Vereniging Vrouwen van Srebrenica door het IKV en PAX, naar aanleiding van de genocide in Bosnië. In 2021 verscheen Gastvrijheid, waarin hij in een mix van reisverhalen, observaties, herinneringen en verbeelding op zoek gaat naar de kunst van de gastvrijheid.
(WN 2022)Deel deze pagina:
Archief beschikbaar voor: Chris Keulemans
-
Een boek als thuis met Müesser Yeniay
In welk boek kwam jij thuis? Chris Keulemans interviewde Müesser Yeniay
Vanuit het festivalthema 'Whose House is This?' stelden we in Een boek als thuis steeds een andere schrijver de vraag: in welk boek kwam jij thuis? De antwoorden konden alle kanten opgaan. Misschien kozen auteurs een boek waarin een huis wordt omschreven dat echt voelt als hun thuis. Of als een plek waar zij graag zouden willen wonen. Maar de auteur kon zich ook thuisvoelen in de manier van schrijven of denken in een bepaald boek. Zo werd Een boek als thuis een kijkje in de boekenkast én de ziel van onze festivalauteurs.
-
Een boek als thuis met Roanne van Voorst: 'Winteren' van Katherine May
Vanuit het festivalthema 'Whose House is This?' stelden we in Een boek als thuis steeds een andere schrijver de vraag: in welk boek kwam jij thuis? De antwoorden konden alle kanten opgaan. Misschien kozen auteurs een boek waarin een huis wordt omschreven dat echt voelt als hun thuis. Of als een plek waar zij graag zouden willen wonen. Maar de auteur kon zich ook thuisvoelen in de manier van schrijven of denken in een bepaald boek. Zo werd Een boek als thuis een kijkje in de boekenkast én de ziel van onze festivalauteurs. Chris Keulemans interviewde Roanne van Voorst. Zij koos en vertelde over Winteren (originele titel: Wintering) van Katherine May.
-
Een boek als thuis met Aafke Romeijn
Vanuit het festivalthema 'Whose House is This?' stelden we in Een boek als thuis steeds een andere schrijver de vraag: in welk boek kwam jij thuis? De antwoorden konden alle kanten opgaan. Misschien kozen auteurs een boek waarin een huis wordt omschreven dat echt voelt als hun thuis. Of als een plek waar zij graag zouden willen wonen. Maar de auteur kon zich ook thuisvoelen in de manier van schrijven of denken in een bepaald boek. Zo werd Een boek als thuis een kijkje in de boekenkast én de ziel van onze festivalauteurs.
Chris Keulemans interviewde Aafke Romeijn. -
Een boek als thuis met Agustina Bazterrica
In welk boek kwam jij thuis? - Chris Keulemans interviewde Agustina Bazterrica
Vanuit het festivalthema 'Whose House is This?' stelden we in Een boek als thuis steeds een andere schrijver de vraag: in welk boek kwam jij thuis? De antwoorden konden alle kanten opgaan. Misschien kozen auteurs een boek waarin een huis wordt omschreven dat echt voelt als hun thuis. Of als een plek waar zij graag zouden willen wonen. Maar de auteur kon zich ook thuisvoelen in de manier van schrijven of denken in een bepaald boek. Zo werd Een boek als thuis een kijkje in de boekenkast én de ziel van onze festivalauteurs.
-
Een boek als thuis, met Sayonara Stutgard en Chris Keulemans
Vanuit het festivalthema 'Whose House is This?' stelden we in Een boek als thuis steeds een andere schrijver de vraag: in welk boek kwam jij thuis? De antwoorden konden alle kanten opgaan. Misschien kozen auteurs een boek waarin een huis wordt omschreven dat echt voelt als hun thuis. Of als een plek waar zij graag zouden willen wonen. Maar de auteur kon zich ook thuisvoelen in de manier van schrijven of denken in een bepaald boek. Zo werd Een boek als thuis een kijkje in de boekenkast én de ziel van onze festivalauteurs.
Sayonara Stutgard en Chris Keulemans interviewden elkaar over de boeken waarin zij thuiskomen. Sayonara vertelde over Americanah van Chimamanda Ngozi Adichie en Chris over Between the World and Me van Ta-Nehisi Coates. -
Chris Keulemans - gastvrijheid
Met: Canan Marasligil, Chris Keulemans, Mira Feticu
Writers Unlimited presenteerde Gastvrijheid, een programma waarin het nieuwe gelijknamige boek van schrijver, reiziger en debatvoorzitter Chris Keulemans centraal staat. Schrijver en podcastmaker Canan Marasligil ging met de auteur zelf en met schrijver Mira Feticu in gesprek over de kunst van de gastvrijheid. Waarom is die warmer op plekken waar minder is? Wie zetten er een maaltijd op tafel voor de moordenaar van hun zoon? Hoe word je vrienden met een hotelkamer? Wat zeggen gast en gastheer nooit tegen elkaar?
In een mix van reisverhalen, herinneringen, observaties en verbeelding gaat hij in zijn nieuwe boek op zoek naar de kunst van de gastvrijheid. Én stelde hij zijn eigen 12 huisregels voor gastvrijheid op. De eerste huisregel: 'Gastvrijheid is net zo belangrijk voor ons bestaan als lucht en water. Op reis komen we om als er geen deur voor ons opengaat. Zonder bezoek te ontvangen drogen we uit.'
We nodigden je van harte uit om deze decembermiddag ook zelf met Chris Keulemans in gesprek te gaan over gastvrijheid en over de 12 regels uit zijn boek. We waren benieuwd wat jouw definitie is van gastvrijheid en genoten om hierover van gedachten te wisselen in Studio B van de Centrale Bibliotheek.Nederlandstalig programma.
Programma samengesteld door Fleur Jeras (Writers Unlimited)
Boekverkoop in de zaal door De Vries Van Stockum Boeken
Let op:
- Voor toegang in Studio B is een identiteitskaart en coronatoegangsbewijs nodig; bestaande uit een vaccinatiebewijs, negatieve test of een herstelbewijs.
- Het coronatoegangsbewijs geldt voor volwassen en kinderen ouder dan 13 jaar.
- Bij binnenkomst in de Centrale Bibliotheek is het dragen van een mondkapje verplicht. Het mondkapje mag weer af als je bent gaan zitten in de zaal.
- Overal in de Centrale Bibliotheek moet je 1,5 meter afstand houden, ook in Studio B.
- Bij annulering wegens coronaklachten doen we niet moeilijk en retourneren we het aankoopbedrag.
-
Tout-monde - #BackToEarth
Met: Amahl Raphael Khouri, Annemarie Estor, Chris Keulemans, Nisrine Mbarki, Shishani, Sulaiman Addonia, Vamba Sherif
Het beeld dat wij van onze wereld hebben is louter menselijk:een mens-centrisch beeld. Het is aan ons om de 'niet-mensen' een stem en een podium te geven. In dit programma van Nisrine Mbarki kregen niet-menselijke elementen uit onze wereld het woord. Het was een existentieel poëtische avond waarin de wereld vanuit een ander, completer, perspectief beleefd werd.
4:36 - Shishani (Nederland), song performance I.
10:24 - Vamba Sherif (Nederland), interview.
24:44 - Shishani, song performance II.
28:40 - Sulaiman Addonia (Belgium), video reading.
35:57 - Annemarie Estor (Belgium), video reading.
43:43 - Amahl Raphael Khouri (Egypt), video reading.
49:58 - Amahl Raphael Khouri / Sulaiman Addonia, interview.
1:12:53 - Vamba Sherif, interview.
1:18:12 - Shishani, song performance II.Het begrip Tout-monde (whole-world), geïntroduceerd door de Caribische dichter en filosoof Édouard Glissant (1928-2011), gaat over het gebruik van taal en poëzie als tool of resistance. We kunnen de wereld bekijken vanuit het gezichtspunt van andere mensen, dieren, planten en zelfs objecten door ons ermee te vereenzelvigen. In Nederland roept schrijver Eva Meijer filosofen, schrijvers en kunstenaars op hiermee aan de slag te gaan.
We spraken hierover met schrijver en journalist Vamba Sherif die altijd op zoek is naar de geschiedenis van zijn familie in Noord- en West Afrika, onherroepelijk verbonden met de Afrikaanse aarde. In zijn roman Het land van de vaders vertelt hij over zijn geboorteland Liberia, waar van oudsher de natuurgodsdienst werd aangehangen en tot bomen, rotsen en rivieren werd gebeden.
Verder hadden we de Eritrees-Ethiopische auteur Sulaiman Addonia, de dichter en essayist Annemarie Estor (België) en de Jordaanse transgender toneelschrijver Amahl Raphael Khouri, die woont en werkt in Berlijn en Caïro, gevraagd om dierbare 'niet-mensen' een stem te geven.
In het oeuvre van deze drie auteurs speelt de zoektocht naar een individuele vrije stem een belangrijke rol. Als geen ander kunnen zij zich verplaatsen in een alternatieve stem, een stem die ontbreekt in onze visie op de wereld en van grote toegevoegde waarde is.
De voordrachten van hun verhalen zijn in hun eigen habitat op locatie gefilmd door resp. Ahmed El Saaty (Khouri), Shalan Alhamwy (Addonia) en Nils van der Linden (Estor). Onder leiding van schrijver en journalist Chris Keulemans praatten we vervolgens live met Addonia en Khouri over wat deze vraag ze gebracht heeft.
Shishani bracht met aardse en krachtige stem werelden bij elkaar en was dus bij uitstek de singer-songwriter om ons te engageren met het niet-menselijke.
Lees hier de bijdragen, voor dit programma geschreven op verzoek van Winternachten internationaal literatuurfestival Den Haag:
- Sulaiman Addonia
- Annemarie Estor | Canto Excrementis
- Amahl Raphael Khouri
(Ga hier naar de Engelstalige versies/Find the English versions here)
Bekijk ook:
Sulaiman Addonia
Facebook
'We moeten het hebben over de trauma's van taal', interview met Sulaiman Addonia, One World, april 2020
'Murder, migration and mother love, the making of the novelist Sulaiman Addonia, interview, The Guardian, 2019Annemarie Estor
websiteChris Keulemans
Facebook
Overzicht artikelen van Chris Keulemans in De Groene Amsterdammer
Video: Chris Keulemans interviewt auteurs Rosabelle Illes (Aruba) en Antoine de Kom (Suriname), Winternachten festival 2020Amahl Raphael Khouri
Video: gesprek met Amahl Raphael Khouri; host: Alice Guthrie, Arts Canteen, juli 2020Nisrine Mbarki
Facebook
Video, vanaf 58'40'': voordracht door Nisrine Mbarki in Fatena's Poëziësalon, december 2020Vamba Sherif
website
Artikelen van Vamba Sherif gepubliceerd in One World magazineShishani
website
YouTube-kanaal Shishani -
#BacktoEarth: Tout-monde (Whole World)
Met: Amahl Raphael Khouri, Annemarie Estor, Chris Keulemans, Nisrine Mbarki, Shishani, Sulaiman Addonia, Vamba Sherif
Het beeld dat wij van onze wereld hebben is louter menselijk:een mens-centrisch beeld. Het is aan ons om de 'niet-mensen' een stem en een podium te geven. In dit programma van Nisrine Mbarki kregen niet-menselijke elementen uit onze wereld het woord. Het was een existentieel poëtische avond waarin de wereld vanuit een ander, completer, perspectief beleefd werd.
Het begrip Tout-monde (whole-world), geïntroduceerd door de Caribische dichter en filosoof Édouard Glissant (1928-2011), gaat over het gebruik van taal en poëzie als tool of resistance. We kunnen de wereld bekijken vanuit het gezichtspunt van andere mensen, dieren, planten en zelfs objecten door ons ermee te vereenzelvigen. In Nederland roept schrijver Eva Meijer filosofen, schrijvers en kunstenaars op hiermee aan de slag te gaan.
We spraken hierover met schrijver en journalist Vamba Sherif die altijd op zoek is naar de geschiedenis van zijn familie in Noord- en West Afrika, onherroepelijk verbonden met de Afrikaanse aarde. In zijn roman Het land van de vaders vertelt hij over zijn geboorteland Liberia, waar van oudsher de natuurgodsdienst werd aangehangen en tot bomen, rotsen en rivieren werd gebeden.
Verder hadden we de Eritrees-Ethiopische auteur Sulaiman Addonia, de dichter en essayist Annemarie Estor (België) en de Jordaanse transgender toneelschrijver Amahl Raphael Khouri, die woont en werkt in Berlijn en Caïro, gevraagd om dierbare 'niet-mensen' een stem te geven.
In het oeuvre van deze drie auteurs speelt de zoektocht naar een individuele vrije stem een belangrijke rol. Als geen ander kunnen zij zich verplaatsen in een alternatieve stem, een stem die ontbreekt in onze visie op de wereld en van grote toegevoegde waarde is.
De voordrachten van hun verhalen zijn in hun eigen habitat op locatie gefilmd door resp. Ahmed El Saaty (Khouri), Shalan Alhamwy (Addonia) en Nils van der Linden (Estor). Onder leiding van schrijver en journalist Chris Keulemans praatten we vervolgens live met Addonia en Khouri over wat deze vraag ze gebracht heeft.
Shishani bracht met aardse en krachtige stem werelden bij elkaar en was dus bij uitstek de singer-songwriter om ons te engageren met het niet-menselijke.
Lees hier de bijdragen, voor dit programma geschreven op verzoek van Winternachten internationaal literatuurfestival Den Haag:
- Sulaiman Addonia
- Annemarie Estor | Canto Excrementis
- Amahl Raphael Khouri
(Ga hier naar de Engelstalige versies/Find the English versions here)
Bekijk ook:
Sulaiman Addonia
Facebook
'We moeten het hebben over de trauma's van taal', interview met Sulaiman Addonia, One World, april 2020
'Murder, migration and mother love, the making of the novelist Sulaiman Addonia, interview, The Guardian, 2019Annemarie Estor
websiteChris Keulemans
Facebook
Overzicht artikelen van Chris Keulemans in De Groene Amsterdammer
Video: Chris Keulemans interviewt auteurs Rosabelle Illes (Aruba) en Antoine de Kom (Suriname), Winternachten festival 2020Amahl Raphael Khouri
Video: gesprek met Amahl Raphael Khouri; host: Alice Guthrie, Arts Canteen, juli 2020Nisrine Mbarki
Facebook
Video, vanaf 58'40'': voordracht door Nisrine Mbarki in Fatena's Poëziësalon, december 2020Vamba Sherif
website
Artikelen van Vamba Sherif gepubliceerd in One World magazineShishani
website
YouTube-kanaal Shishani -
Poetry Unlimited: Suriname en Aruba
De Nederlands-Surinaamse dichter Antoine de Kom en Rosabelle Illes uit Aruba gaan in gesprek met Chris Keulemans over hun werk en hoe roots hun werk beïnvloeden. Beiden dragen uit hun eigen werk voor.
Antoine de Kom is van Nederlands-Surinaamse afkomst en een kleinzoon van Anton de Kom, de Surinaamse nationalist en verzetsstrijder. De Kom bracht een groot deel van zijn jeugd in Suriname door. Van dat verblijf getuigen zijn eerste twee poëziebundels Tropen (1991) en De kilte in Brasilia (1995). Daarna verschenen de bundels Zebrahoeven (2001) en Chocoladetranen (2004). De Kom was genomineerd voor de C. Buddingh'prijs, de Ida Gerhardt Poëzieprijs en won met zijn laaste bundel, Ritmisch zonder string (2013), de VSB Poëzieprijs.
Rosabelle Illes debuteerde in 2005 met haar collectie gedichten Beyond Insanity. In 2010 verscheen Spiel di mi Alma, een verzameling poëzie in haar moedertaal Papiaments, die voor de lezer een wereld vol tegenstellingen openbaart. Haar derde boek Title (2016) is een verzameling verhalen, gedichten en gedachten. Eenmaal op het podium verandert Illes in een ware performer van haar gedichten, waarbij ze het publiek meesleept in een stroom van woorden, bewegingen en betekenissen.
Tip: Rosabelle Illes draagt ook voor tijdens de Opening Night - A Free Mind op 15 januari in Theater aan het Spui, tijdens Woorden Worden Zinnen - Winternachten editie op 16 januari in Paard en, samen met Cynthia McLeod, op zaterdag 18 januari in Bibliotheek Schilderswijk.
-
Ik heb geen ander land dan dit land
Verbondenheid met het vaderland, de worsteling met ongelijkheid, moederschap, vrouw-zijn en ouder worden. Zijn de thema's uit het veelzijdige oeuvre van Antjie Krog, ook die van haar jongere collega Jolyn Phillips? Heeft Krog een pad gebaand voor een nieuwe generatie? Wat neemt Phillips mee en wat laat zij los? In een gesprek met Chris Keulemans gaan Krog en Phillips in op hun verschillen en overeenkomsten en vormen ze een beeld van de toekomst van Afrikaanstalige literatuur.
Antjie Krog is auteur van dichtbundels, kinderpoëzie, proza en toneel. Ook vertaalde ze boeken uit het Nederlands en Engels naar het Afrikaans. In Nederland is Krog bekend van haar indrukwekkende voordrachten tijdens Poetry International, de Nacht van de Poëzie en Winternachten festival.
Jolyn Phillips werkt aan haar PhD in Creative Writing. Ze publiceerde korte verhalen en gedichten. In 2016 had ze veel succes met haar Engelstalige verhalendebuut Tjieng Tjang Tjerries en maakte er zelf een toneelbewerking van inclusief muziek. In 2017 volgde de Afrikaanstalige gedichtenbundel Radbraak.
Tip: Antjie Krog draagt ook voor uit haar werk tijdens het Winternachten Nieuwjaarsconcert, zondagmiddag 19 januari in het Zuiderstrandtheater: een sprankelende matinee vol muziek, poëzie en spoken word met o.a. Wende, Fresku, Ellen ten Damme en Ramsey Nasr.
-
Indonesië: geschiedenis is een belofte die altijd verbroken wordt
Schrijvers uit Indonesië en Nederland bezien de geschiedenis en de manier waarop naar de voormalige kolonisator wordt gekeken. Chris Keulemans spreekt met hen over hoe dit hun werk beïnvloedt en nodigt ze uit om daar uit voor te dragen.
Goenawan Mohamad is behalve een beroemde dichter ook journalist, essayist, redacteur en columnist. Mohamad leverde een bijdrage aan de vorming van de taal van Indonesië, Bahasa Indonesia. Op velerlei wijzen nam hij deel aan de strijd tegen het regime van Soeharto. Mohamad was in 1995 een van de deelnemers aan de eerste editie van het Winternachten festival, en is sindsdien meerdere malen voor het festival naar Den Haag teruggekeerd.
Angelina Enny is schrijver, acteur en theaterregisseur. Haar debuut met verhalen Nokturnal Melankolia, is bewerkt voor het theater. In 2019 werkte Enny samen met de Nederlandse schrijver en muzikant Robin Block aan een poëziebundel, In between, Di Antara, waarin zij op zoek gaan naar hun persoonlijke verhalen, (familie)herinneringen en dromen, en hun gedeelde (Indonesische) geschiedenis. Enny: "Voor mij bestaan historische gebeurtenissen uit persoonlijke geschiedenissen. Verhalen van mensen wier kronieken we vergeten zijn. Juist daarom moeten we ze vertellen."
De grootouders van dichter, muzikant en theatermaker Robin Block ontvluchtten in 1949 Nederlands-Indië. Ze staken de oceaan over om een nieuw leven op te bouwen in Nederland, een land waarvan zij officieel staatsburgers waren, maar waar ze nog nooit waren geweest en dat hen niet warm onthaalde. Robin laat hun verhalen horen in tekst en muziek.
Tip: Angelina Enny en Goenawan Mohamad dragen ook uit eigen werk voor tijdens de Opening Night - A Free Mind, op woensdag 15 januari. Robin Block treedt samen met dichter Ellen Deckwitz op in 'Indische roots in poëzie en muziek' in Biblotheek Nieuw Waldeck op vrijdagavond 17 januari.
-
De keuze van Ian Buruma
Met: Chris Keulemans, Ian Buruma
Ian Buruma is zonder twijfel een van de beroemdste schrijvers en denkers van onze tijd. U kreeg een unieke kans om deze auteur met Nederlandse achtergrond aan de hand van zijn literaire smaak wat beter te leren kennen.
We vroegen hem om u over zijn favoriete fictie of non-fictie te vertellen. Dit was ongetwijfeld een lastige opgave voor een schrijver, essayist en criticus die al drie decennia voor onder meer de prestigieuze New York Review of Books vele boeken heeft besproken. Buruma koos voor Een domein van duisternis (1964) van V.S. Naipaul, Berlin Alexanderplatz (1929) van Alfred Döblin en De liefde van een dwaas (1924) van Tanizaki Junichiro. Deze middag ging Chris Keulemans aan de hand van deze boeken in gesprek met Buruma. Het publiek was welkom om vragen te stellen.
Georganiseerd in samenwerking met BOZAR. -
Books Unlimited: Ayelet Gundar-Goshen & Gioconda Belli
Maak kennis met internationale topschrijvers en hun recente boeken. Over hun drijfveer om te schrijven, het ontstaan van hun personages en het wereldwijde succes van hun boeken. Schrijver, programmamaker en essayist Chris Keulemans sprak met Ayelet Gundar-Goshen uit Israël over haar tweede roman Leeuwen wekken en met Gioconda Belli uit Nicaragua over haar roman Het land van de vrouwen.
Na haar debuut Eén nacht, Markovitsj bouwt Gundar-Goshen in haar tweede roman Leeuwen wekken veel spanning op rond een chirurg die moet verder leven met de consequenties van een aanrijding. Belli brak internationaal door met De bewoonde vrouw; in 2012 publiceerde ze Het land van de vrouwen, over een Zuidamerikaans land waar sinds twee jaar nog uitsluitend vrouwen aan de macht zijn. -
Frank Westerman meets Mohsin Hamid
Met: Chris Keulemans, Frank Westerman, Mohsin Hamid
Mohsin Hamids roman De val van een fundamentalist (2007) is leerzaam: het maakt duidelijk hoe kwetsend onze manier van doen kan overkomen op buitenstaanders. En hoe de pure macht van het Westen - afgezien van de vraag of die gerechtvaardigd is - veel kwaad bloed zet bij mensen die daar met hun talent en intellect deel van uit willen maken. Maar die zich toch weer buitengesloten voelen." Dit schreef Leonie Breebaart in Trouw bij het bespreken van de bestseller van Mohsin Hamid.
Nu, een decennium later, ging Mohsin Hamid in gesprek met journalist en schrijver Frank Westerman. Westerman voert de lezer in zijn boeken - onder meer Srebrenica, het zwartste scenario en met name Een woord, een woord - mee naar terreurdaden uit het recente verleden.
Wat zijn nu de juiste woorden en daden om de ideeënstrijd van de fundamentalisten te winnen? Gespreksleider was Chris Keulemans.
Direct na afloop signeerden Mohsin Hamid en Frank Westerman hun werk bij de Van Stockum Bookshop in de foyer. -
Wetenschap is ook maar een mening
Met: Chris Keulemans, Frank Westerman, Geert Munnichs, Katinka Baehr, Roel Coutinho
Bekijk de videoregistratie van dit programma. Waarom wint de mythe het zo vaak van de wetenschappelijke feiten? In de Ebola-crisis in West Afrika werden de adviezen van westerse hulpverleners aanvankelijk genegeerd. Want er deden verhalen de ronde dat zij juist de veroorzakers waren van de uitbraak. De gevolgen zijn bekend. Wat maakt dat de wetenschappelijke feiten vaak niet door het publiek worden geaccepteerd? Een gesprek met epidemioloog Roel Coutinho ('De geplaagde mens'), schrijver Frank Westerman ('Stikvallei'), chef wetenschap van De Volkskrant Maarten Keulemans en Geert Munnichs, onderzoeker van het Rathenau Instituut. Bekijk de videoregistratie.
Soms doet de wetenschap harde voorspellingen die vervolgens niet, of slechts gedeeltelijk, uitkomen. Publiek en overheid vragen zich vervolgens af of al die subsidies misschien weggegooid geld zijn. Het is niet gauw goed. Maar als wetenschappers, genuanceerd als ze zijn, allerlei voorbehouden maken, wordt er weer duidelijkheid geëist. En als uit wetenschappelijk onderzoek iets blijkt dat niet overeenkomt met de eigen mening, krijgen de onderzoekers ervan langs. Dan is er sprake van "partijdig onderzoek" en is wetenschap "ook maar een mening", zoals bleek toen het VVD-kamerlid René Leegte voorstelde het KNMI op te heffen omdat het ervan uit gaat dat CO2 een rol speelt in klimaatverandering.
De burger is mondig en laat zich niet voorschrijven wat waar is en wat niet. Op internet is immers alle mogelijke informatie over een onderwerp te vinden, dus waar heb je dan nog de wetenschap voor nodig? Dat bleek bijvoorbeeld bij de campagne tegen de HPV-vaccinatie. Wetenschappers kunnen het dus nooit goed doen: óf ze worden geacht met de definitieve oplossing van een probleem te komen, óf ze worden weggezet als twijfelende knoeiers. Waarom zijn die verwachtingen zo hoog gespannen? Spelen onderzoekers daar zelf een rol in? En welke rol speelt de wetenschapsjournalistiek? En waarom luisteren zo veel mensen liever naar kruidenvrouwtjes uit Zalk en anonieme zelfbenoemde deskundigen op internet dan naar iemand die "ervoor gestudeerd heeft"?
Frank Westerman schreef in zijn veelgeprezen boek 'Stikvallei' over de massale sterfte van mens in dier door een gifwolk die opsteeg uit een meer in een vallei in Kameroen in 1986. Hij beschrijft hoe de wetenschappelijke verklaringen van het fenomeen het moesten afleggen tegen de mythes die daarna ontstonden. "Gaat het om levensvragen dan vertrouwt het gros van de wereldbevolking liever op fictie dan op feiten", schrijft hij.
Een gesprek onder leiding van programmamaakster Katinka Baehr.Het gesprek is in het Nederlands. Reserveren aanbevolen via de link bovenaan deze pagina.
-
Burger King & Burgerschap
Sinds de crisis wordt er veel gerept over het consumentenvertrouwen. Maar hoe staat het eigenlijk met het 'burgervertrouwen'? De 21e eeuwse burger lijkt op drift te zijn. Hij voelt zich onmachtig, ongehoord en onbegrepen. De uitingen van onvrede, de analyses van de oorzaken en oplossingsmodellen zijn legio: van Occupy tot Tea Party. In Burger King & Burgerschap een debat over de burger in de huidige democratie. Bestaat het begrip 'burger' nog wel of is de democratie langzaam een plutocratie geworden die zich voordoet als democratie? Wie heeft de macht en de wetten in handen: de burger of de banken? Vanavond komt de burger aan het woord. U luistert en kijkt buiten mee, in de kas voor het theater.
-
Wintercafé 4: Rules for Radicals 2.0
Wat moeten de boze kunstenaars van vandaag? Hoe kunnen ze hun woede en kritiek kwijt? In Rules for Radicals gaan we op zoek naar een pragmatische handleiding voor het maken van schadelijke literatuur, straatrumoer en bommen onder de canon. Wat zijn de nieuwe strategieën waar de kunstenaar van tegenwoordig zich van kan bedienen? Rules for radicals 2.0 stelt een nieuwe vorm van 'radicalisering' voor. De kunstenaar moet als een wolf in schaapskleren het systeem binnendringen, om vervolgens codes op te eten en er nieuwe voor in de plaats te stellen. Geen openlijke oppositie dus, maar infiltratie. Het goede voorbeeld: de Yes Men, met hun 'identity correction'. De Yes men geven zich uit als grote criminelen met het doel ze publiekelijk te vernederen. En wie zijn dan die grote criminelen? Leiders en vertegenwoordigers van grote bedrijven die winst boven alles stellen. NL.
-
Openhartig Indonesisch
Moslima Dinar Rahayu ziet in haar opzienbarende debuutroman Ode aan Leopold Von Sacher-Masoch (2002), over sadomasochisme en transseksualiteit "een surrealistische blik op het leven en het noodlot, gemengd met de waanideeën, dromen en ervaringen van de personages". Schrijver en columnist A.S. Laksana leeft in zijn korte verhalen aan de zelfkant van de maatschappij, met zwerfkinderen, lijmsnuivers en prostituees. Deze twee jonge Indonesische schrijvers gingen in gesprek met Chris Keulemans, over hun vernieuwende openhartige manier van schrijven. Engelstalig.
-
Koloniale geschiedenis van Oost en West
Frank Martinus Arion (1936, Curacao) en Eka Kurniawan (1975, Indonesië) ontmoetten elkaar tijdens de tournee van Winternachten in Indonesië, afgelopen zomer. Zij vonden elkaar, door generaties en continenten heen, in hun belangstelling voor de koloniale geschiedenis. Onder leiding van Chris Keulemans gingen zij in gesprek over de manier waarop zij die geschiedenis, spelend met feit en fictie en met een ironische knipoog, een plaats geven in hun werk. Frank Martinus Arion las voor uit zijn nieuwe roman De deserteurs, over de strijd tegen de slavernij. Eka Kurniawan liet ons kennismaken met zijn historische roman Cantik itu luka (De gekwetste schoonheid) die speelt in de periode van de nadagen van Nederlands-Indië tot het recente verleden van Indonesië. Engelstalig.
-
Poëzie uit Indonesië en Maleisië
Het Maleis en het Bahasa Indonesia zijn sterk verwante talen. De laatste jaren zoeken schrijvers en dichters uit beide landen zoeken steeds meer toenadering. Zo ook de Javaanse dichter Agus Sarjono en zijn collega uit Maleisië Eddin Khoo. Ze spraken over die verwantschap en droegen voor uit hun werk, samen met de bekende Indonesische dichter Sutardji Calzoum Bachri. In zijn vernieuwende gedichten 'bevrijdt' Sutardji de woorden van hun traditionele betekenis. Engelstalig.
-
-
Idealisme, engagement en literatuur in Indonesië
Twee schrijvers die met hun werk bewust bij willen dragen aan een nieuwe toekomst voor Indonesië. De jonge Molukse schrijfster Nukila Amal leest uit haar lovend ontvangen debuutroman Cala Ibi: De hoofdpersoon uit het boek gaat in dialoog met haar spiegelbeeld; een ongebruikelijke literaire vorm in Indonesië. Nukila Amal schrijft in onverhulde taal over haar Molukse verleden en de toekomst, over droombeelden en realiteit, over spiritualiteit en religie en over de moeizame verhouding tussen man en vrouw. Acep Zamzam Noor is een van de belangrijke kritische dichters van Indonesië. Zonder stemverheffing en in prachtige beeldspraak geeft hij de gevolgen weer die de onrust in Indonesië op de mensen heeft. Amal en Zamzam Noor gaan in gesprek met Chris Keulemans. Engelstalig.
-
Putu Wijaya: het orakel van Azië
Putu Wijaya is een de belangrijkste proza-schrijvers van Indonesië. Voor Winternachten schreef deze rasperformer een 'orakelspreuk' over de toekomst van Azië. Hij gaat hierover in gesprek met Chris Keulemans. Daarna leest hij enkele fragmenten uit zijn werk. In zijn verhalen shockeert en desoriënteert Wijaya zijn lezer. Hij plaatst naar eigen zeggen ' mentale tijdbommen' in het leven van gewone mensen. Engelstalig.
